1. [kul û derdê heval.js bû]

navbeynkar e di navbera komputer û mirovan de. yanî di navbera bername û bikarhêner de.
bername/nivîsbarî ji kodan pêk tên. ev kod dihêlin ku kirara (proccessor) komputerê (an jî hemû cîhazên din elektronîk) tiştên ku em jê dixwazin pêk bîne. weke mînak programa hesabê ji me re 5ê li 6ê zêde bike û hejmara 11ê wek encam bibîne. bername dikare vê pêvajoyê di nava xwe de bike lê belê ji bo ku haya me ji encamê êbe, divê kirar her wiha ji me re bi rîya dîmenan, li ser ekranê rave bike. ev yek jî bi rîya navrûyekê, yanî bi rîya graphical user interfaceê pêkan e.
weke mînak vîrûs/trojan û hwd. programên xêrnexwaz jî li ser komputera we dikarin qeydan bikin, mailan bişînin, dosyeyan kopî bikin an jî jê bibin û hwd. lê ji ber ku navrûyeke wan tune, haya we jê çênabe. jixwe armanc jî ev e.
graphical user interface têkilîya di navbera bikarhêner û bernameyê de hêsan dike, berê gelek bernameyên linuxê bêyî vê navrûyê dixebitîyan. bihêz bûn lê belê mirov kanser dikiri. êdî di linuxê de jî ev edet zêde nema.